Đường Vào Thiền

Trong cuộc sống hiện đại đầy rẫy lo âu và căng thẳng, con người dường như ngày càng cảm thấy mất kết nối với chính mình. Chúng ta chạy theo những mục tiêu, nhưng đến khi đạt được lại thấy trống rỗng. Chúng ta có vô số phương tiện để giao tiếp, nhưng lại ngày càng cô đơn. Giữa vòng xoáy này, có lẽ, điều bạn cần không phải là một câu trả lời từ thế giới bên ngoài, mà là sự trở về với chính mình. Và thiền chính là con đường để trở về – một hành trình dẫn đến sự tĩnh lặng, nơi bạn có thể chạm vào bản thể sâu thẳm nhất của mình.

“Đường vào Thiền” (The path of meditation) tập hợp những bài giảng của Osho trong một khóa thiền do ông hướng dẫn, diễn ra trong ba ngày tại khu đồi Mahabaleshwar. Lật giở từng trang sách, chúng ta có cảm giác như đang có mặt tại thiền đường ở vùng núi non xinh đẹp ấy, và Osho ngồi trước mặt, đang hướng dẫn ta từng bước đi vào thiền.

Điểm đặc biệt ở đây là “Đường vào Thiền” không chỉ chứa đựng những giảng giải của Osho về nền tảng lý thuyết như trong các tác phẩm khác, mà còn đưa ra những chỉ dẫn thực hành cụ thể và cần thiết, như cách điều hòa hơi thở, cách khai mở các luân xa cho các bài thiền sáng và tối.

Trong chín chương, “Đường vào Thiền” dành ba chương hướng dẫn ba bước chuẩn bị ở phần ngoại biên để hình thành nền tảng cho thiền: thanh lọc cơ thể, thanh lọc tâm trí và thanh lọc cảm xúc.

Thanh lọc cơ thể là giải tỏa những đè nén, tắc nghẽn năng lượng bên trong cơ thể, để năng lượng ấy bộc lộ ra theo cách sáng tạo thay vì gây phá hủy. Muốn thanh lọc cơ thể, con người cần tìm cách chuyển hóa năng lượng tiêu cực trong cơ thể mình.

Tiếp theo, chúng ta phải thanh lọc tâm trí. Những ý nghĩ trong tâm trí là khởi nguồn của mọi hành động. Nếu ý nghĩ thuần khiết, bạn sẽ thấy có sự thay đổi to lớn ngay cả trong những hành động nhỏ nhất. Vì cuộc sống được tạo nên từ những hành vi nhỏ bé chứ không phải những điều lớn lao, nên nếu ý nghĩ của bạn luôn hướng đến chân, thiện, mỹ thì cuộc đời sẽ tự động trở nên tích cực. Đồng thời, muốn đạt được sự thuần khiết trong suy nghĩ, ta cần quan sát những ý nghĩ đang diễn ra bên trong mình và loại bỏ tất cả những gì vô dụng.

Cuối cùng và cơ bản nhất là thanh lọc cảm xúc. Muốn thanh lọc cảm xúc, ta cần trau dồi bốn khía cạnh: sự thân thiện, lòng trắc ẩn, niềm hân hoan và lòng biết ơn. Khi có được bốn khía cạnh này, những đức tính khác sẽ tự động xuất hiện và cảm xúc sẽ trở nên thuần khiết.

Sau khi đã có được nền tảng thanh lọc, chúng ta cần trải qua giai đoạn thứ hai là sự trống rỗng, tuân theo ba nguyên tắc chính dành cho phần trung tâm: tính không của cơ thể (vô thể), tính không của tâm trí (vô trí) và tính không của cảm xúc (thoát khỏi cảm xúc). Để đạt được tính không này, ta cần trở thành người quan sát – quan sát cơ thể, quan sát các ý nghĩ, quan sát lòng hận thù, tình yêu – lúc đó tất cả sẽ biến mất, chỉ còn lại trạng thái chứng kiến, tức là tâm thức. Khi sự thuần khiết và tính không gặp nhau, samadhi – sự chứng ngộ – sẽ xảy ra.

Nhưng Osho cũng nói rằng kể cả khi không thanh lọc bất cứ điều gì trong ba yếu tố nói trên thì bạn vẫn có thể đi vào thiền, chỉ cần bạn có một quyết tâm trọn vẹn. Như vậy, yếu tố quan trọng nhất trong thiền chính là quyết tâm. Osho nói chúng ta phải luôn khẳng định quyết tâm, khi ta chú tâm và nỗ lực đi vào thiền, ta sẽ trải nghiệm thiền. Việc thanh lọc ba yếu tố đó chỉ là để bạn đạt được quyết tâm cao độ hơn. Thanh lọc hữu ích nhưng không thiết yếu, nó chỉ thiết yếu cho những ai không thể trực tiếp đi vào thiền.

Osho đã chỉ ra: “Hạt giống đã có sẵn bên trong bạn và nó sẽ bắt đầu phát triển. Nhưng hạt giống đó sẽ chỉ nảy mầm nếu bạn có thể truyền lửa cho khát vọng của mình”.